Anne baba çocuk ilişkilerini, içinde yaşanan toplumun etkisi. Türk aile ve eğitim sistemine bakıldığında, genelde
•inliler, kısıtlayıcı, aşırı koruyucu ve kontrol edici bir yapının
çıktığı, çocukların saygılı, başeğici, pasif, uysal kişilik.
biçimlendiği; kurallara uygun davranışlar ödüllendirin, aktif, sorgulayıcı, atılgan davranışların cezalandırıldığı göitilmektedir.
Başka bir deyişle, toplumumuzda çoğunlukla pasif
söz dinleyen çocuklar anne-babayla olumlu ilişkilere girmekle
kendi görüşlerini ifade edebilen aktif ve girişken çocuklar
im’ çatışma kaynağı olmaktadır.
Ülkemizde, anne ve babalar, çocuk ve gençlerle çatışmalarını
dile getirirken; gençlerin söz dinlememesinden anne ve. değer ve inanç yargılarına uymamalarından, standart
ilke ve kurallara ayak uyduramamalarından yakınmaktadırlar.
Kendilerini kolaylıkla ifade edebilecek çağdaki gençler de, anne
vc babalarına ilişkin görüş ve yargılarını şu cümlelerde özetlemektedirler:
“En büyük sıkıntım anlaşılamamak, ne yapsam boş, beni
hiç anlamıyorlar'”Annem bana hadi çalış dememeli. O çalış deyince çalışmak
istemiyorum. Korkunç bir rahatsızlık duyuyorum. Bize
çalış demeyin.””Ben anne ve babama nasıl saygı duyuyorsam, aynı şeyi
onlardan da bekliyorum.”
“Sizler bizim neyimizi biliyorsunuz? Sezseniz bile bize ne
kadar yaklaşabiliyorsunuz?”
“Hangimiz bir sıkıntıda anne-babamıza yaklaşabiliyoruz?”
“Çocuklarınıza karşı anne-baba olmak yerine biraz da arkadaş
ola bilseniz, çok iyi olur.”
“Yaş farkı ne olursa olsun önemli olan çocuğunuzla arkadaş
olabilmektir.”
“Ders çalışma konusunda her iki tarafın da isteklerinin
yerine getirilmesi gerekir. Örneğin bir sinemaya gittikten
sonra ders çalışma verimi artar.”
“Sınava hazırlanırken bize hep cehennemin ateşinden
bahsedildi. Hiç cennetin güzelliği söylenmedi.”
“Tembelliğin zararlarını anlatmak yerine çalışmanın yararlarını
bize anlatın.”
“Karşılıklı anlaşmak ve önemsenmek yalnızca maddi isteklerin
karşılanmasıyla bitmiyor.”
“Ailenin beklentileriyle bizim beklentilerimiz arasında
farklılık var.”
“Ailemiz bizi pek dinlemiyor. Kabul edici bir tutumla dinleme
olmuyor.”
“Annem babam bu konuda ne der, nasıl davranır diye
düşünüyor ve söylemekten kaçınıyoruz.”
” Bize yeterince önem vermiyorlar. Sürekli bizi gözlemliyorlar.
Sürekli izlenmekten hoşlanmıyoruz.”
“Bazen tamamen içe kapanıyoruz. Bize biraz daha yakın,
anlayışlı davranmalarını istiyoruz. Baskı bizi ders çalışmaktan
soğutuyor.”Sorumluluk duygusu kazandırmak istiyorsanız bize ken-
• luıi; örnek olun.”
Anne-Babalar bizi kendilerinin profili olarak görüyorlar,”
Kıı birimizi anlamaya, birbirimizin yerine kendimizi ko-
daha iyi anlamaya çalışalım…”
“başkalarıyla sürekli kıyaslanmaktan rahatsızız…”
“Olumlu davranışları takdir edildiğinde, olumsuz davranıl,
h yapıcı olarak eleştirildiğinde gencin davranışları olumlu
Hkilenecektir.”I İşenin ileri sınıflarındaki bu gençler, anne ve babalarına ilişı
iıı ı lııygu ve düşüncelerini çok net bir şekilde ifade ediyorlar.
■ .m jr r en önemli sorunun, farklı değer, inanç ve düşünce ya-
IH .ııı.ı sahip olan bu kuşak tarafından “anlaşılamamak”ve onlarl,
ı sağlıklı bir iletişim kuramamak” olduğunu belirtmektedirler.
liu görüşlerin ışığında en önemli konunun anne-baba ve
e m, «ırasında çatışma olduğu anlaşılmaktadır. Güzel olan,
ı ıın ıl verici olan nokta ise, gençlerin, bu iletişimin kurulması
“.m ^aba göstermeye hazır olmalarıdır.
İnsan ilişkilerinde çatışma; bireylerin, karşılıklı olarak birbirlı
ılnin ihtiyaçlarına müdahale etmesi durumunda, veya değerlin
uyuşmadığı zaman, kişiler arasında başgösteren uyuşmazlık
zıtlaşma, kavga ve sürtüşmeleri ifade etmektedir.
Genç ile anne-baba arasındaki çatışma ise, genellikle, anne-
babanın, gencin kişiliğini hiçe sayarak ona kişisel konularda
.ı*çme ve karar verme özgürlüğü tanımamasından kaynaklanmaktadır.
Oysa gencin bağımsızlığını elde etmesinde en
önemli faktör, aile içinde oluşturulan etkileşim ortamıdır. Kademdi
olarak artırılan sorumluluk, kendi kendine karar verme ve
bağımsızlık olanakları, gencin sorunlarıyla daha kolay başa çıkmasına
ve yetişkinliğe daha rahat geçmesine fırsat verir. Bu bağlamda anne-baba gencin ihtiyaçlarını bilerek ona yakl.t>
malıdır. Genç,
• Kendini gerçekleştirmek,
• Başkaları tarafından anlaşılmak,
• Erişkinlerce kabul görmek,
• Kendine özgü bağımsız bir birey olarak tanınmak,
• Arkadaş grubuna ait olmak ve grup tarafından kabul göı
mek,
• Kendi kendine yeterli olmak ve kararlarını tek başına al
mak,
• Ailesi tarafından ilgi görmek ve desteklenmek ister.Vaka örneği:
Kız
16 yaşında, Lise 2 öğrencisi
Birkaç yıldan beri babasının cebinden habersiz para alıyor.
“Babam bugüne kadar bana ihtiyacın var mı diye sormadı.
İşine daha çok önem veriyordu. Bana ilgisiz kalırdı. Babamın
yüzünü gördüğüm süre iki saati geçmezdi. Okula gelmezdi.
Derslerimi sormazdı, cebinden beş kuruşun çıkmasından
korkan bir insandı. Beni çok serbest bıraktı. Bu çalma
olayından sonra, arkadaşların kötü mü iyi mi, iyi arkadaş
seç diye yeni yeni sormaya başladı. Benimle hiç ilgilenmiyorlar
diye düşünüyordum. Bazen acaba beni gerçekten
sevmiyorlar mı diye düşündüğüm oluyordu. Bu olayı babama
tepki olarak, bazı şeyleri anlaması için yaptım. Olay olmasaydı
her şey eskisi gibi devam edecekti, ilgilenmeyeceklerdi
benimle.”

Share on Facebook

Post on X

Follow us

Save