Sinirbilim araştırmalarındaki ilerleme, Alzheimer ve
Parkinson gibi ciddi beyin hastalıklarının tedavisi için
ümit vadeden ilaçlar geliştirilmesine yol açtı. Ne yazık
ki bu ilerlemenin bir yan ürünü olarak, “ ilaçları şeker
niyetine yutan” toplumumuzda zihinsel melekelerdeki
çöküşü mucizevi bir biçimde durduracak veya performansı
kolayca artıracak ilaçlara veya besin desteklerine
yönelik talep iyice artmıştır.
Medya, sürekli olarak, “ akıllı ilaç” reklamlarıyla
yeni bellek geliştirici hapların kapıda olduğunu müjdeler.
Asbnda beyindeki sinaptik geçişi çeşitli şekillerde
artıran ilaçlar sahiden de vardır ve bunların bazıları
belleği kısa dönemliğine de olsa güçlendirebilir. Sorun,
bu tür ilaçların kullanımında her zaman gizli ve henüz
bilinmeyen risklerin olmasıdır (Fiziksel performansım
kadamak için steroid alan sporcuların yaşadıkları yan
etkileri hatırlıyor musunuz?). Bunun ötesinde “ akıllı
ilaçlar” ın etkileri yalnızca kısa dönemlidir, bu nedenle
sürekli olarak alınması gerekmektedir.

Zihinsel performansı mucizevi bir biçimde artıracak
bir ilaç olsaydı bile, beyin egzersizleri olmadan hiçbir
işe yaramazdı. Bu, yüksek dozda protein desteği alıp
hiçbir fiziksel egzersiz yapmamaya benzerdi.
Ayrıca beyin performansının çok miktarda doğal
vitamin, mineral veya bitki özütü alarak artırılabileceği
veya korunabileceğine dair iddialar vardır. Sağlıklı bir
beynin korunması için dengeli bir diyet ve fiziksel
egzersizin önemine şüphe yoktur ancak belli besin desteklerinin
iddia edildiği üzere belleğe yararlı olduğunu
gösteren hiçbir açık bilimsel kanıt yoktur.
Biz, beynin kendi doğal besinlerini üretme becerisini
desteklemenin daha temkinli bir yol olduğuna inanıyoruz.
Bu yaklaşımın benimsenmesi halinde nörotrofınler ve
benzer moleküller doğru yerde ve doğru miktarlarda,
yan etkileri olmaksızın üretilecektir.Gündelik hayatımızdaki rolü azalmış olsa da koklama
duyusu bellekte önemli bir yere sahiptir. Kokuları temel
alan ilişkilendirmeler hızlı oluşurlar ve diğer duyulara
dayananların aksine uzun süre boyunca varlıklarını sürdürürler.
Olfaktör sistem, korteks, hipokampüs ve duyguların
ve anıların depolanmasında görev alan diğer limbik sistem
parçaları ile doğrudan bağlantıya sahip olan tek duyudur
(bkz. sayfa 10’daki limbik sistem şeması).Taze pişmiş ekmek
veya belirli bir çiçek, baharat veya parfüm kokusunun, onlarla
ilişkilendirilen olayların anısını canlandırarak bol miktarda
duygusal tepkiyi tetiklemesinin nedeni budur (Örneğin,
emlak komisyoncuları, evinizi satarken potansiyel alıcılar
eve gelmeden önce fırına lezzetli bir şeyler koymanızı tavsiye
ederler. Ve eğer Kadın Kokusu filmini izlediyseniz, Al
Pacino’nun kör karakterinin yalnızca koku duyusundan yola
çıkarak çok karmaşık ilişkilendirmeleri geri çağırabildiğim
hatırlarsınız).

Share on Facebook

Post on X

Follow us

Save