IQ, bilimsel olarak aklî beceri veya zekâ seviyeleri hakkında yorum yapabilmemizi sağlayan bir sayı olarak tarif edilmektedir. Bu sayının ölçülmesi için kullanılan testlere de IQ testi denmektedir. Bunun yanında muhalif gruplar, IQ’nun bir insanın IQ testlerindeki başarı puanından başka bir şeyi göstermediğini iddia etmektedirler. Psikologlar da tam olarak zekânın ne olduğu hakkında ortak bir fikre sahip değildirler. Uygulama alanına bakarsanız, örneğin öğrencilerin okula kabul edilmesinde de çok önemli bir ayrıcalık sağlamamaktadır.

IQ ifadesinin başlangıcı, çocukların geliştikçe daha zor şeyleri yapabilmesinin, daha zor problemleri çözebilmesinin, daha zor şeyleri öğrenmeye başlamasının izlenmesine dayanmaktadır. Bu gelişme “zekâ yaşı (ZY)” diye bir ifadenin kullanılmasına sebep olmuştur. Örneğin Şekil-3.1 ’de verilen basit testi göz önüne alalım. Bu testte görülen 10 geometrik şekil çocuğa gösterilmekte ve daha sonra çocuktan bakarak bu resimleri çizmesi istenmektedir. Şekiller kolaydan zora doğru sıralanmıştır. Küçük çocuklar bu şekillerin sadece ilk bir ya da ikisini çizebilmektedir. Ancak bu çocuklar yaşları ilerledikçe daha zor olan şekilleri de çizebilmektedir. Bu ölçüm bir eğitim fonksiyonu değildir. Çok küçük bir çocuğa kapasitesinin üzerinde olan zor bir şekli çizmeyi öğretemezsiniz. Her ne kadar çok yoğun ve dikkatli bir eğitim sonucunda küçük bir çocuğa kapasitesinin üzerindeki bir şekli çizmeyi öğretseniz de bu gelişme geçici olmaktadır. Birkaç gün sonra yine eski durumuna dönmekte ve zor olan şekli çizememektedir. Bu test, diğer zeka testleriyle aynı özelliğe sahiptir. Sonuçları çevre ve kültürel farklılıklara göre değişmemektedir.

Şekil-3.1: Çocukların zeka yaşlarının belirlenmesinde kullanılan ve çizmeleri istenen 10 geometrik şekil zorluk derecesine göre sıralanmıştır. Yaşça daha büyük olan çocuklar, kendilerinden küçük olanlara kıyasla, daha zor ve karmaşık şekilleri çizebilmektedir.

Yapılan deneyler ortalama 5 yaşında olan bir çocuğun ilk 3 şekli çizebildiğim, ancak diğerlerini çizemediğini göstermektedir. Bu sonuca göre “kronolojik yaşı (KY)” ne olursa olsun, ilk 3 şekli çizip, diğerlerini çizemeyen bir çocuğun zekâ yaşının 5 olduğunu söyleyebiliriz. Bu tahmin sadece tek bir deneyle varılan bir sonuç değildir. Bu sonuçlar çok geniş bir deney sonucunda ortaya çıkmaktadır.

Share on Facebook

Post on X

Follow us

Save