MEMDUH ŞEVKET ESENDAL
Memduh Şevket Esendal, 1883-1952 yıllan arasında yaşamıştır.
Kendi imkânları ile öğrenim gören yazar, 1906 yılında İttihat ve
Terakki Cemiyeti’nde müfettiş olarak çalışmıştır. Azerbaycan’da
elçilik, Kabataş ve Galatasaray Lisesi’nde öğretmenlik, Tahran
elçiliği, Elazığ ve Bilecik milletvekilliği, CHP genel sekreterliği
yapmıştır. Eserlerinde hayattan aldığı konuları, temiz bir dil,
sadelik ve içtenlikle işlemiştir.

ESER HAKKINDA
Eser, Türk toplumunun yaşadığı değerlerin çöküşü, bozulma
ve yozlaşmayı anlatmaktadır. Cumhuriyet Türkiyesi’ndeki bir
kesimi canlandırır. Otobiyografik bir romandır. Genel olarak,
roman Ayaşlı’nın dokuz odalı dairesindeki hayatı, bu hayatı
paylaşan insanlar arasındaki ilişkileri, değer yargılarını ortaya
koyar.

ÖZET
19301u yıllardır. Ankara, başkent olduktan sonra çok pahalı
bir şehir olmuştur. Bu yüzden ev kiraları çok yüksektir. İnsanlar,
iç içe tek bir çatı altında yaşamak zorundadır. Yeni yapılan
binalar şehirde âdeta kapışılmaktadır. Bu sıralarda Ayaşlı İbrahim
Efendi, bir yolunu bulup 9 odalı bir daireyi uygun bir fiyata

kiralar. Odanın ikisini karısı ve üvey kızma ayırır. Diğerlerini
kiraya verir. Dairede kiracılar ayrı odalara sahip olmakla birlikte
banyo tuvaleti birlikte kullanmak zorundadırlar. Bu yüzden iç
içe yaşamaktadırlar.
Dairedeki kiracılar genellikle orta halli kişilerdir. Hemen
hepsi, Turhan Hanım’m odasında kumar oynamak için birleşmeye
başlar. Bu arada ilişkiler gitgide çetrefilleşir. Halide, hamiledir.
İffet Hanım, gittikçe değişmektedir. Önce, saçlarını kestirir, kıyafetlerini
modernleştirir. Tamamen bir salon kadını olmuştur.
İffet Hanım, Cevat’la yasak bir ilişkiye girer ve zührevi bir
hastalığa yakalanır. Turhan Hanım dairenin merkezi hâline gelir.
Odasında bazı insanlar kumar oynarken, bazıları da seyretmektedir.
Bazen oyunlar kavga ve tartışmaya dönüşür. Turhan Hanım, İskender
Bey, İffet Hanım kumarlarda başrolü oynamaktadır.
Kumar oyunları sırasında ilişkiler gittikçe karmaşıklaşır,
kahramanların birbiri ile olan ilişkileri ahlaksızlaşır. Abdülkerim
ve Haki Bey, eşlerinin gözleri önünde başka erkeklerle olan samimiyetleri
karşısında duyarsızdır. Ayaşlı İbrahim Efendi ise
üvey kızı Faika ile birlikte yaşamaya başlar. Faika’nın kocası
Fuat’ın bu durum umurunda bile değildir; çünkü o da bir başkası
ile beraberdir. Ayrıca İskender Bey’in Turhan Hanım’la, Faika ile
ve Abdülkerim Bey’in de hizmetçi Zinetle ilişkisi vardır. Bankacı
kahraman ise daire içindeki bu pis ilişkilerden çok tiksinmektedir.
Hizmetçi Halide, hamile kaldıktan sonra Rasim’le birlikte yaşamaya
başlar: Raife ve Zinet ev işleri ile ilgilenirler. Hüseyin Bey,
yeni bir vali atanan memleketine yeni bir ümitle döner. Şefik Bey,
parasının büyük bir kısmını İskender’e kaptırır. Turhan Hanım,
Ayaşlı İbrahim Efendi’nin kumardan pay istemesi üzerine daireden
ayrılır, kendine müstakil bir ev tutar. Dairedeki hayatı canlı tutan
Turhan Hanım’ın gitmesiyle daire canlılığını kaybeder. Adeta
‘Suyu çekilmiş değirmen’e döner. Ayaşlı, dağılmayı önlemeye
çalışır, İffet Hanım’ı Turhan Hanım’ın yerine koymayı dener; fakat
beceremez. Haşan Bey’e felç iner ve kısa süre sonra ölür. Uygunsuz
gençlerle düşüp kalkan Şefik Bey, başı kesilerek öldürülür. Afyon
kaçakçılığı yaptığı anlaşılan İskender Bey, tutuklanır. Fuat, Faika’yı
döver ve onu tamamen terk ederek evden ayrılır. Bankacı ise
Haşan Bey’in kızı Selime ile evlenir ve Adana’ya gider. Dr. Fahri
de banka müdürünün yeğeni Melek Hanımla evlenir.
Dairenin tüm kiracıları evi terk edince Ayaşlı İbrahim Efendi,
evi tekrar kiralamaz. Dairenin son sakinleri Abdülkerim Bey ile
İffet Hanım Alman pazarındaki bir apartman dairesine, Ayaşlı
ve Faika yukarı şehirde bir eve taşınırlar. Birkaç ay sonra da
Ayaşlı İbrahim Efendi ölür.

Share on Facebook

Post on X

Follow us

Save